Graydon : 'Starters boomen in 2024, maar recordaantal stopzettingen remmen nettogroei af'
Er waren nooit meer starters in België dan in 2024. Dat blijkt uit de nieuwe Startersatlas van GraydonCreditsafe, UNIZO en UCM.
In 2024 werden in België 127.171 nieuwe eenmanszaken en vennootschappen opgericht, een stijging van 6,3 procent tegenover 2023. In Vlaanderen en Brussel ging het om zo’n 70.000 en 15.700 nieuwe ondernemingen.
Voorlopige cijfers voor de eerste jaarhelft van 2025 tonen echter aan dat deze trend niet wordt aangehouden. In vergelijking met de eerste zes maanden van 2024 is er sprake van een daling in 2025, zowel in Vlaanderen (-4,7 procent), in Brussel (-8,6 procent) alsook op Belgisch niveau (-9,4 procent).
“De cijfers over 2025 zijn niet in het rapport opgenomen en kunnen voor de eerste jaarhelft nog wijzigen. Toch zien we na het eerste kwartaal 2025 – waarvoor de cijfers wél vastliggen – met -12,8 procent een duidelijke daling van het aantal starters in vergelijking met dezelfde periode in 2024. Ongetwijfeld doet de onzekere geopolitieke context, het gegoochel met importtarieven, en de steeds markantere internationale afhankelijkheid van primaire grondstoffen vele aspirant-ondernemers twijfelen over de slaagkansen van hun project.”
Eric Van den Broele, Directeur Research & Development GraydonCreditsafe
Een tweede minder positief gegeven is dat het ondernemerslandschap in 2024 in netto-termen veel minder is gegroeid in vergelijking met vorige jaren. Het totale aantal stopzettingen – onder andere door faillissementen – stond in 2024 met een aantal van 107.112 op een recordniveau.
De combinatie met het aantal starters resulteert in een eerder beperkte nettogroei van +1,5 procent in 2024, terwijl het vijfjarige gemiddelde (2019-2023) +2,2 procent bedraagt.
Brussel maakt sprong vooruit, Vlaanderen vertraagt
De groei van het aantal nieuwe ondernemingen liep in 2024 niet gelijk over alle gewesten. In Brussel werden records verbroken: met zo’n 15.700 starters is er sprake van een stijging met +31,5 procent ten opzichte van 2023. Dit heeft onder andere te maken met de hervorming van de toegang tot het beroep in Brussel. Sinds begin 2024 is het niet langer vereist om een basiskennis bedrijfsbeheer voor te leggen. Ook de plicht om beroepsbekwaamheid aan te tonen voor bepaalde activiteiten viel weg.
In Wallonië nam het aantal starters licht toe (+1,1 procent), maar in Vlaanderen is er voor het eerst in jaren sprake van een, weliswaar beperkte, daling (-1,3 procent). In 2025 lijkt deze trend aan te houden met ongeveer 5 procent minder Vlaamse starters dan in de eerste zes maanden van 2024.
“Deze evolutie wijst op meer economische onzekerheid, gestegen kosten en een lager ondernemersvertrouwen. Dit kan aangepakt worden door vlottere toegang tot financiering, lagere belastingdruk en minder paperassen. Nieuwe ondernemingen zijn namelijk essentieel voor onze economie: ze brengen vernieuwing en creëren jobs.”
Robin Deman, Econoom UNIZO
Dienstensector doet het goed
In vergelijking met 2023 zien we op Belgisch niveau een stijging van het aantal starters in alle hoofdsectoren, met uitzondering van de bouw. Het gros van de starters (37,1 procent) is actief in de dienstensector (bijvoorbeeld ICT, communicatie, zakelijke dienstverlening, immobiliën). Op de tweede plaats staan vrije beroepen zoals medische, juridische en economische beroepen (15,1 procent van alle starters). Zelfs ondanks een kleine terugval, wordt de top 3 van het aantal starters afgesloten door de bouw (11,1 procent van alle starters).
Veel starters, maar ook veel stopzettingen
Hoewel het aantal oprichtingen toeneemt, stijgt ook het aantal ondernemingen dat de boeken sluit: 107.112 stopzettingen in 2024, goed voor een toename van +5,0 procent tegenover 2023.
Door het aantal starters te verminderen met het aantal stopzettingen en dit cijfer vervolgens af te zetten tegenover de totale populatie van ondernemingen, komen we tot een nettogroei. Die bedraagt +1,5 procent in 2024, het op één na laagste cijfer sinds 2015. Een aantal sectoren noteerden zelfs een negatieve nettogroei in 2024 zoals de horeca, de detail- en groothandel en de industrie.
“Dit recordaantal sluitingen rechtvaardigt meer dan ooit het belang van kwalitatieve begeleiding in alle ontwikkelingsfasen van een onderneming, zoals UCM die kan bieden. Van het aanboren van nieuwe afzetmarkten tot het aanwerven van performant personeel om de groei van de onderneming te stimuleren. Ook de mechanismen voor overheidssteun aan kleine en middelgrote ondernemingen moeten worden ondersteund, zodat ze kunnen groeien en moeilijke periodes kunnen doorstaan. Want het is niet zo dat je meteen met veel kapitaal kunt beginnen als je een goed bedrijfsidee hebt.
Caroline Cleppert, Secretaris-Generaal UCM
Overlevingsgraad op vijf jaar bedraagt 64 procent
Traditioneel zoomt de Startersatlas ook in op de starterscohorte van vijf jaar geleden om de overlevingsgraad op vijf jaar te onderzoeken. Uit de analyse blijkt dat 64,1 procent van de starters in 2020 na vijf jaar (eind 2024) nog actief was. Bijna 1 op 3 startende ondernemingen heeft dus na vijf jaar de deuren gesloten.
Achter dit gemiddeld cijfer gaan grote sectorale verschillen schuil. Zo bedraagt de overlevingsgraad op vijf jaar 69,2 procent bij vrije beroepen en 51,2 procent in de detailhandel.